موضوع: ويژگيهاي رواني منافقين

مُنافِق یا دورو یا دوچهره کسی است که در آشکار دعوی مسلمانی کند و در نهان کفر ورزد. کسی که

به زبان اظهار ایمان کند و کفر را در قلب خود نهان دارد.


ويژگيهاي رواني منافقين

خودبزرگ بيني

از جمله نكاتي كه قرآن درباره روانشناسي منافقين و ويژگيهاي روحي- رواني آنها بيان

مي كند، تكبر و خودبزرگ بيني آنهاست. كبر به معناي خود را بزرگ ديدن و حقير شمردن

ديگران، از بزرگترين بيماريهاي رواني و منشأ انحرافات اخلاقي فراواني است.

حضرت علي عليه السلام مي فرمايد:

ايّاكَ والكِبرَ فَإنَّه أَعظَمُ الذُّنوبِ و أَلئَمُ العُيوبِ.

از كبر بپرهيز كه بزرگترين گناه و پست ترين عيب است.تصنيف غرر الحكم، ص 309.

اعظم الذنوب است، چراكه كبر منشاء كفر است. كفر ابليس برخاسته از كبرش بود. آنگاه كه به او دستور سجده بر

آدم داده شد، خود را از او برتر ديد و سجده نكرد و با اين كار راه كفر در پيش گرفت:

أبي و استَكبَرَ و كانَ مِن الكافِرينَ

(شيطان از سجده) سرباز زد و تكبر ورزيد و (به خاطر نافرماني و تكبرش) از كافران شد. بقره/34

منبع

مخالفين انبيا با روحيه استكباري در برابر پيامبران مي ايستادند و آنها را تكفير، تحقير و آزار و اذيت مي نمودند

و هنگامي كه دعوت به ايمان مي شدند، شعار آنها كه نشان از روحيه استكباري شان است، اين بود كه:

قالُوا ما أنتُم الّا بَشَرٌ مثِلُنا؛

(كافران به فرستادگان الهي) گفتند: شما صرفاً انسانهايي مثل ما هستيد!

و نيز كبرالئم العيوب است؛ چون نشانه حقارت نفساني فرد متكبر است. آنكه خود بزرگ بين است، در

خويش كمبودي احساس كرده و مي خواهد با كبر، آن نقصان خود را جبران كند. امام صادق عليه السلام

مي فرمايد:

ما مِن رَجُلٍ تَكَبَّرَ أَو تَجَبَّرَ الّا لَذَلَّةٍ وَ جَدَها في نَفسِه

هيچ كس نيست كه تكبر ورزد يا زورگويي كند، مگر اينكه اين كار او برخاسته از ذلت و حقارتي است كه در

خويش مي يابد.

طبق روايات در كبر دو بخش اساسي وجود دارد: تحقير مردم و تسليم ناپذيري در برابر حق، امام صادق عليه

السلام مي فرمايد:

الكِبرُ أَن تَغمَصَ النّاسَ و تُسفَهَ الحَقَّ؛

كبر آن است كه مردم را تحقير كني و حق را ناچيز بشماري.

ميزان الحكمة ج 8 ص305، بحارالانوار ج73، ص217.

و از ديدگاه اخلاق اسلامي هر دو بخش آن به شدت مذموم است. تحقير ديگران حتي كساني كه به ظاهر

جرمي مرتكب شده اند، از محرمات است. امام علي عليه السلام مي فرمايد:

إنَّ اللهَ تَبارك وتَعالي...

أَخفي وَليَّه في عِبادِهِ فَلاتَستَصغِرونَ عَبداً مِن عَبيدَ اللهِ فُربَما يَكُون وَليَّه وأنتَ لا تَعلَمُ؛

بحار، ج 90، ص263.

خداوند دوستان خاص خويش را بين بندگانش پراكنده كرده است. هيچ بنده اي از بندگان خدا را تحقير نكنيد،

چرا كه شايد او از دوستان باري تعالي باشد و شما ندانسته او را تحقير كرده ايد.


در روايات ديگري از امام صادق عليه السلام نقل شده كه خدا مي فرمايد:

لِيأذَن بِحَربٍ مِنّي مَن أَذَلَّ عَبدي المُؤمِن

هر كس بنده مومني راذليل و حقير كند، آماده جنگ با من شده است.

- بحارالانوار، ج 75، ص 145.

ارتباط منافق با کبر اینه: (سوره منافقون)

کانهم خشب مسنده یحسبون کل صیحه علیهم

مثل چوبی هست که به دیوار تکیه زده !

هر حرفی بزنی بر علیه خودش حمل میکنه

آدم متکبر هم مثل چوب خشکه، منعطف نیست

هر فریادی را بر علیه خودش تصور میکنه و موضع میگیره !!!

هم العدو فاحذرهم قاتلهم الله

اینها دشمن هستن ازشون دوری کن خدا بکشدشون

تعریف منافق

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:

سه صفت در هرکه باشد منافق است گرچه نماز بخواند و روزه بگیرد و خود را مسلمان بداند:

۱- کسی که چون به او اطمینان کنند خیانت ورزد

۲- کسی که چون روایت کند دروغ گوید و یا خبر کذب دهد

۳-هنگامی که قول و وعده ای دهد و خلف وعده کند.

منبع:اصول کافی جلد ۳ کتاب ایمان و کفر